Vandaag zetten 56 organisaties hun handtekening onder de nationale Green Deal Eiwitrijke Gewassen. Doel van de Green Deal is opschaling van de teelt, verwerking en consumptie van Nederlandse eiwitrijke gewassen. Het maakt de teelt economisch weer aantrekkelijk voor boeren, verhoogt de zelfvoorzieningsgraad van eiwitten en leidt tot meer duurzame landbouw. Rabobank, Compass Group, Local2Local en Lekker Lupine zetten in op een ketensamenwerking om plantaardige eiwitten van Nederlandse bodem structureel op het bord te krijgen, te beginnen met de lupineboon op locatie hoofdkantoor Rabobank en de Floriade Expo 2022.
Nationale Eiwittransitie
De deal is onderdeel van de in 2020 gelanceerde Nationale Eiwitstrategie, erop gericht om de zelfvoorzieningsgraad van eiwitten te vergroten. LNV Minister Staghouwer zette zijn handtekening onder de Deal en is enthousiast: ‘Met deze Green Deal zetten we de schouders onder een grote uitdaging. Het is nu van belang dat we onze handtekeningen omzetten in daden. Samen met alle partijen kunnen we een risicovolle teelt omzetten in een goed verdienmodel en nuttig gewas voor bodem en biodiversiteit.’
Bean Deal
Aan de deal is een brede stakeholdersconsultatie voorafgegaan. Het leidde tot focus op vlinderbloemige gewassen voor humane voedseltoepassingen. Denk aan bonen zoals veldbonen, lupine, soja, kikkererwten, in pure of bewerkte vorm toepasbaar in allerhande levensmiddelen waar grote vraag naar is. De ‘Bean Deal’, de gezamenlijk gekozen naam om een gezicht te geven aan 43 inspanningen van partijen over de hele keten, van boeren tot cateraars en van veredelaars tot programma’s in het onderwijs. Marjolein Brasz, directeur van Foodvalley NL en voorzitter van de stuurgroep Green Deal Eitwitrijke gewassen: ‘Het werken aan deze deal heeft al veranderingen in de keten op gang gebracht. Het zorgde ervoor dat boeren zich verenigden, boeren samenwerkten met cateraars, verwerkers met retailers. En met succes: boeren verenigden zich in een productieorganisatie de Nederlandse Eiwitboeren, er is een Nederlandse Fababurger gelanceerd en een samenwerking tussen een kleine eiwitboer en een zuivelgigant is gestart.’
30 jaar
In 1992 is de Europese Unie akkoord gegaan met de Verenigde Staten om de EU-marktbescherming voor de teelt van eiwitrijke gewassen af te schaffen (Blair House Akkoord). Sindsdien moeten Nederlandse akkerbouwers concurreren met goedkoop en niet zelden minder duurzaam geteeld buitenlands eiwit. Henk Janknegt, voorzitter van de Producentenorganisatie Eiwitboeren van Nederland en een van de ondertekenaars: “Veel boeren staan net als toen te popelen om deze stikstofbinders te telen. Ze kennen de waarde van deze rotatiegewassen, voor de bodem, de biodiversiteit en de opbrengst verhogende werking. Alleen kan de teelt financieel nog niet uit. 30 Jaar na het Blair House Akkoord hopen de Nederlandse telers dat de Green Deal Eitwitrijke Gewassen in gezamenlijkheid met de overheid en de keten, de teelt financieel weer aantrekkelijk maakt.”
Ketenoptimalisatie
Aan de deal doen ook veredelaars mee zoals KeyGene en Limagrain. Samen met onderzoeks- en onderwijsinstellingen zoals het Louis Bolk Instituut, Wageningen University & Research, HAS hogeschool en Aeres wordt gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe rassen die op Nederlandse bodem beter gedijen. Ook wordt gekeken naar het leveren van producten die goed aansluiten bij de wensen van verwerkers en consumenten. De realisatie van verwerkende infrastructuur vraagt om lange termijn inzet; teelt, verwerking en consumptie liggen idealiter zo dicht mogelijk bij elkaar. Deze deal is gestart voor de komende tien jaar met de intentie daarna te vervolgen.
Waarom zetten we ons hiervoor in?
Wekelijks voorzien we ruim 400.000 mensen van voeding. Een groot deel van die voeding halen we nu nog buiten Nederland en buiten Europa, voor directe consumptie of voor veevoeder. Zonde. Want we kunnen hele mooie en lekkere plantaardige gerechten maken met producten uit Nederland, die goed zijn voor het milieu én voor de gezondheid. (Als we onze eiwitten meer uit peulvruchten – zoals lupine – en minder uit dierlijke producten zouden halen, levert dat een enorme bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke problemen zoals klimaatverandering en biodiversiteitverlies. En het draagt bij aan de gezondheid van mensen, omdat peulvruchten nuttige voedingsstoffen bevatten en het LDL-cholesterol verlagen.) We hebben met deze Green Deal een unieke kans in handen om een grote impact te maken op de verduurzaming van de Nederlandse en wereldwijde voedselomgeving. We zetten onszelf daarom – samen met onze ketenpartners – graag in om deze Green Deal succesvol* te maken. In de eerste plaats door meer peulvruchten uit Nederland in gerechten te verwerken, te beginnen vandaag op de Floriade en bij Rabobank.
Green Deal ondertekenaars